AA40 | Yükseldikçe Neyi Yanlış Yapıyoruz?

Hayatta ilerledikçe insanlıkta gerilememiz hakkında sosyal bir deney, bu deneyin çıktıları ve tüm problemlerin temeli ego hakkında bir bülten.

Feb 10, 2024

Go to jail, free parking, and passing Go. The Monopoly rules you've been playing wrong

Monopoly Deneyi

Psikolog Paul Biff, maddi ve manevi olarak kendini zengin hisseden kişilerin davranışlarındaki değişimi gözlemleyebilmek için Berkley Üniversitesinde bir deney yapıyor.

Deneyde bir odada rastgele seçilen iki kişiye Monopoly oynatıyorlar.

Yalnız tek bir fark var, oyunculardan birisi, diğerine oranla oyuna 2 kat daha fazla parayla başlıyor ve sıra kendisine gelince tek zar değil iki zar atıyor. Yani rakibi tek el oynarken, kendisi iki el oynuyor.

Böylece daha fazla gayrimenkul alıyor, onun sonucu olarak daha fazla kira topluyor, daha hızlı zenginleşiyor. Yani zamanla diğer oyuncuya oranla bariz daha avantajlı bir duruma geliyor.

Oyunun tamamı gizli kamerayla izleniyor ve çeşitli gözlemler yapılıyor.

Gözlemler şöyle:

Zengin oyuncu, bir süre sonra piyonunu oyun tahtasına daha sert vurmaya başlıyor. Sevinçlerini ve başarılarını güç gösterilerine dönüştürüyor ve rakibi karşısında dominant bir tavır sergiliyor.
Zengin oyuncu, diğer oyuncuya karşı daha kaba olmaya, onun kötü durumuna karşı daha az hassas olmaya başlıyor.
Oyun bittikten sonra oyuncuların yorumları istendiğinde, zengin oyuncu başlangıçtaki bariz avantajından ziyade bu oyunu nasıl iyi oynadığını ve başarı taktiklerini paylaşıyor. Başlangıçtaki avantajını (daha fazla parayla ve daha çok zarla başlamasını) görmezden geliyor.

Bu basit monopoly deneyi, kişinin tüm toplum hiyerarşisinde üste çıktıkça değişen davranışları için ideal bir metafor .

Master of the World a Powerful Greedy Man Stock Illustration - Illustration of hand, cartoon: 153544584

Toplumda bazı insanlar daha iyi bir gelire ve daha iyi bir ünvana ulaştıkça, kişilerin maddi ve manevi varlığı arttıkça, merhamet ve empati duygusu azalıyor, bu duyguların yerini kişisel tatmin ve kişisel çıkar alıyor.

Maddi ve manevi olarak daha üstte konumlanan kişiler daha çok tüketiyorlar, kuralları daha çok çiğniyorlar ve durumu daha kötü olanlara göre daha az paylaşıyorlar.

“Yok ya ben öyle değilim” demeyin, bu kibre belki tamamen kapılmıyoruz ama, ara ara bu kibrin egomuza iyi hissettiren taraflarına da teslim olmuyor değiliz.

İnsanız sonuçta, tek yapabileceğimiz “marazları en aza indirmek”.

Onları ortadan tamamen kaldırmak mümkün değil çünkü.

Peki, bu davranışın nasıl önüne geçebiliriz?

Bu kibirli davranışa bizi götüren şeyin EGO olduğunu söylemiştim. Fail egodur çünkü ego, bir şeyden ödünç alınan bir benlik duygusu olduğundan, o dışsal şeyin sürekli varlığına ihtiyaç duyar.

Mal, mülk, iş, statü, itibar, para.

Aslında bunların hiçbiri siz değilsinizdir. Bunlar sizin egonuzun besinleridir. Egosal zihniniz bunları kullanarak kendini parlatır ve sizdeki kontrolü ele geçirir.

Egosal zihin yaşamınızı yönettiği sürece, rahata ve huzura ulaşmak çok zordur. Ancak onu besleyerek, onun gücünü teyit ederek doyarsınız. Onu doyurmanız için malınıza, mülkünüze, paranıza, statünüze sığınmanız gerekir, onları kullanarak diğerlerini ezmeniz gerekir.

Çünkü egosal zihin bunları ister.

Ego sürekli olarak hem savunulmaya hem de beslenmeye ihtiyaç duyar.

Peki egomuzla nasıl mücadele edeceğiz?

İşte o çok uzun bir hikaye, dostlar.

Çok uzun hikaye.

Haftanın Şarkısı

Eskiler bilir, Türk Rock piyasasından Manga diye bir grup geçti, her ne kadar bir ara fazla popülerlikten raydan çıkmış olsalar da, ikinci albümleri Şehr-i Hüzün yapılabilecek en iyi albümlerden biridir Türkçe Rock alanında.

O albümün bir çok şarkısının akustik kayıtları da sonradan yayınlandı. İşte onlardan biri, Hayat Bu İşte şarkısının akustik versiyonu.

Mutlaka dinleyin:

Aklımın Akışı bülteninin 40. sayısının sonuna geldik.

Tüm desteğin için teşekkürler. Eğer bu bülteni sevdiysen LIKE’lamayı ve aşağıdaki butona basarak yorum yazmayı unutma.

Aklımın Akışı - İbrahim Babadağı

Discussion about this post